Obama for Filipinos

Talumpati sa Inagurasyon ni Pangulong Obama
Translated in Tagalog
by Jet Guerrero
01/21/09

Nakatayo ako dito ngayon puno ng pagpapakumbaba sa gawaing hinaharap natin, nagpapasalamat sa tiwalang ginawad, randam ang sakripisyo ng ating mga ninuno.

Pinasasalamatan ko si Pangulong Bush sa kanyang serbisyo sa ating bansa, ganun din sa pagbibigay at kooperasyong pinakita nya sa proseso ng transisyon.

Apatnapu't apat nang Amerikano ang sumumpa bilang Pangulo.

Ang mga talumpati'y binigkas sa gitna ng tumataas na alon ng kayamanan at tahimik na tubig ng kapayapaan.

Ngunit, madalas din, na ang panunumpang ito'y ginawa sa makulimlim na ulap at malakas na bagyo.

Sa mga pagkakataong ganito, nagpatuloy na sumulong ang Amerika di lang dahil sa galing o pananaw ng mga nasa mataas na poder, ngunit dahil Tayo ang Sambayanan ay nanatiling tapat sa mga adhikain ng ating mga Tagapagtatag at masunurin sa mga dokumento ng Pagkakatatag.

Kaya't ganoon nga noon. Kaya't ganito dapat para sa Henerasyong ito ng mga Amerikano. Na nasa krisis tayo ngayo'y naiintindihan ng lahat.

Ang bayan natin ay nasa gitna ng digmaan, laban sa malawak na alyansa ng karahasan at galit.

Ang ekonomiya nati'y lubhang pinahina, bunga ng kasakiman ng ilan, ngunit bunga rin naman ng sama-samang kabiguan na ihanda ang ating bayang gumawa ng mahihirap na mga pagpili at ihanda ito para sa bagong panahon.

Nawala ang mga tahanan at hanap-buhay, may mga negosyong nalugi.

Ang ating sistemang pangkalusugan ay di-abot kamay ng mamamayan; binigo ng ating mga paaralan ang marami; at ang bawat araw ay ebidensya na ang mga gawi natin sa paggamit ng eherhiya ay nagpapalakas lamang sa ating mga kaaway at inilalagay ang buong planeta sa panganib.

Ito ang mga indikasyon ng krisis, na may datos at istatistika.

Ngunit ang nawala na di masusukat ng datos pero higit na mahalaga ay ang kawalan na ng tiwala sa sarili na lumunod sa ating bansa - isang umaambang takot na ang pagbagsak ng Amerika ay sigurado na; at dapat na lamang na ibaba ng susunod henerasyon ang kanilang ambisyon.

Ngayong araw na ito mismo ay sinasabe ko sa inyo: na ang mga pagsubok na ating hinaharap ay tutoo. Malubha ang mga ito at marami.

Hindi sila kayang harapin ng madalian o maayos ng maikling panahon. Pero ito ang alam ko, Amerika -- kaya nating harapin ito.

Sa araw na ito, ay pinili natin ang pag-asa imbes na takot; pinili natin ang pagkakaisa imbes na pagkakahati-hati.

Ngayong araw na ito, ay naninindigan tayo para wakasan ang mga walang kwentang reklamo at mga pangakong napapako, mga alitan at mga dogmang laos, na matagal nang sinakal ang ating pulitika.

Nanatili tayong batang nasyon, pero katulad ng sabe ng Kasulatan panahon na upang isantabe ang mga gawing pangmusmos.

Panahon na upang muling panindigan ang ating walang kamatayang diwa; upang piliin ang ang mas magandang kasaysayan; upang sumulong na dala itong walang tumbas na regalo, itong dakilang ideya na ipinasa sa bawat henerasyon; ang pangako ng Maykapal na lahat ay pinanganak na pantay, lahat ay malaya at lahat ay dapat bigyan ng oportunidad upang sundin ng buong sukat ng kanilang kaligayahan.

Sa ating patuloy na pagtitiwala sa kadakilaan ng ating bansa, naiintindihan natin na ang kadakilaan ay hindi libre.

Ito'y dapat na pinaghihirapan.

Ang ating paglalakbay ay hindi kailanman dapat tahakin sa isang shortkat o di kaya'y makuntento tayo sa pwede na yan.

Ito'y hindi lakbay ng mga duwag, hindi ito para sa mga gustong maglibang lamang at ayaw magtrabaho o kaya'y para sa mga naghahanap lamang ng yaman at katanyagan.

Bagkus, ito'y para sa mga handang makipagsapalaran , ito'y para sa manggagawa----may tanyag na ilan ngunit mas marame ang nasa anino ng lipunan, nagdala sa ating lahat sa mahaba at baku-bakong daan tungo sa kayamanan at kalayaan.

Para sa atin, sila'y nag-impake ng kanilang mga gamit at naglayag sa malawak na mga karagatan upang humanap ng bagong buhay.

Para sa atin, gumawa sila sa mga mainit at masikip na pabrika at namahay sa Kanluran, tiniis nila ang mga hagupit ng latigo at nagbungkal ng tigang na lupa.

Para sa atin, sila'y lumaban at nagbuwis ng buhay, sa Concord at Gettysburg, Normandy at Khe Sahn.

Muli't muli ang kalalakihan at kababaihang nauna sa atin ay nakibaka at nagsakripisyo at nagtrabaho hanggang nagkatuklap-tuklap ang kanilang mga kamay para mabigyan tayo ng mas masaganang buhay.

Nakita nila ang Amerika na mas malaki kesa sa pinagsama nilang personal na mga ambisyon, mas dakila kesa sa mga diperensya ng lugar ng kapanganakan o ng yaman o ng partido.

Ito ang paglalakbay na tinutuloy natin ngayon.

Nananatili tayong pinakamayaman, pinakamakapangyarihang bansa sa daigdig.

Ang sipag ng manggagawa natin ngayon ay di naman nabawasan nang nag-umpisa ang krisis.

Ang ating talino ay di naman nabawasan ang pagiging mapag-usisa, ang hangarin para sa ating produkto at serbisyo'y di naman nabawasan noong nakaraang linggo,o nakaraang buwan o nakaraang taon.

Ang ating kapasidad sa produksyon ay di naman nabawasan.

Ngunit ang panahon ng pagwawalang-bahala, ng pagprotekta lamang sa makikitid na interes, at ang pagpapasabukas ng mga desisyong di kaaya-aya----ang panahong iyo'y lipas na.

Simula ngayong araw na ito, ibangon natin ang ating mga sarili, pagpagin ang alikabok sa ating katawan, at simulan natin muli ang gawain upang muling itayo ang Amerika.

Dahil kahit saan tayo tumingin: may gawaing naghihintay.

Ang kalagayan ng ating ekonomya ay naghahanap ng pagkillos , mabilis at pangahas, at tayo'y kikilos----hindi lamang para lumikha ng bagong trabaho, kundi para magtayo rin ng bagong pundasyon para sa paglago.

Magtatayo tayo ng mga kalsada at tulay, mga daanan ng kuryente at linyang digital nag magsisilbi sa ating komersyo at magbubuklod sa ating lahat.

Ibabalik natin ang agham sa kanyang tamang kinalalagyan, at gagamitin natin ang milagro ng teknolohiya upang itaas ang kalidad ng serbisyong pangkalusugan at upang pababain ang presyo nito.

Gagamitin natin ang araw at ang hangin at ang lupa upang patakbuhin ang ating mga kotse at pabrika.

Babaguhin natin ang anyo ng ating mga paaralan at kolehiyo at pamantasan upang mapantayan natin ang hamon ng bagong panahon.

At lahat ng ito'y gagawin natin.

Ngayon, merong mga magdududa sa tayog ng ating mga ambisyon----mga magdududa na hindi kaya ng ating sistema na tanggapin ang masyadong maraming ambisyosong plano.

Maikli ang kanilang ala-ala.

Nakalimutan na nila ang ginawa at kinaya ng bansang ito: kung ano ang kayang gawin ng taumbayan kapag sila'y pinalaya.

Kapag ang imahinasyon ay sinamahan ng nagkakaisang layunin at ang pangangailanga'y sinamahan naman ng tapang.

Ang di maintindihan ng mga mapangutyang miron ay ito: gumalaw na ang lupa na inaapakan ng kanilang mga argumento.

Ang inaamag nilang argumentong pampulitika ay wala nang saysay sa kasalukuyan.

Ang katangunan ngayon ay hindi na: kung ang gubyerno ay sobrang malaki o masyadong maliit, ang tanong na ngayon ay kung ito ba'y gumagana--------natutulungan ba nito ang mga pamilyang makahanap ng trabahong me disenteng sahod; naghahatid ba ito ng pag-aalaga sa kalusugan na abot-kaya; nagbibigay ba ito ng retirement na may dignidad.

Kung ang sagot ay OO: ang intensyon natin ay dumeretso.

Kung ang sagot ay HINDE: wawakasan natin ang mga programang di gumagana.

At tayong mga nangangasiwa ng kaban ng bayan ay dapat handa sa kwentahan------gumastos ng matipid at maayos, baguhin ang masasamang ugali, at gawin ang ating trabaho sa liwanag ng araw-----dahil sa ganitong paraan lamang manunumbalik ang tiwala ng taumbayan sa kanilang gubyerno.

At ang katanungan sa harap natin ngayon ay di rin kung ang merkado ay pwersa ng kabutihan o kasamaan.

Ang kapangyarihan nitong gumawa ng yaman ay walang katumbas, ngunit pinaalala naman sa atin ng krisis na ito na kung di ito babantayan ay pwede ring mawalan ito ng kontrol-----at ang isang bansang pumapabor lamang sa mayayaman ay di kailanman aani ng pangmatagalang kaunlaran.

Ang tagumpay ng ating ekonomiya ay hindi nagdedepende lang sa laki ng ating Gross Domestic Product, ito'y batay sa lawak ng nabibiyayaan ng kanyang pag-unlad; sa abilidad nating mag-alok ng oportunidad sa may pusong nagnanais gumawa----hinde dahil sa kawanggawa, pero dahil ito ang siguradong ruta tungo sa kabutihang panglahat.

Tungkol naman sa tanggulang pambansa, di na natin tinatanggap ang kinagawiang maling pagpipilian sa pagitan ng ating kaligtasan at ng ating mga adhikain.

Ang ating mga Tagapagtatag ay humarap sa mga bantang higit na mas mapanganib ngunit sa kabila nito ay gumawa sila ng Konstitusyon upang maisiguro ang paghahari ng batas at karapatang pantao, isang Konstitusyong lalo pang pinalawak sa pagdanak ng dugo ng mga henerasyong sumunod.

Itong mga adhikaing ito'y nagsisilbing ilaw sa mundo at hindi natin ipagpapalit ito para lamang maging madali ang ating pagtatanggol sa ating bayan.

Kaya't sa lahat ng mga taumbayan at mga gubyernong nanunood ngayon mula sa mga pinakamalalaking kapitolyo hanggang sa pinakamunting baryo katulad ng kung saan ipinanganak ang aking Ama; malaman nyo na ang Amerika ay kaibigan ng lahat ng nasyon at lahat ng kalalakihan, kababaihan at kabataan na naghahangad ng mas magandang bukas na may kapayapaan at dignidad; at handa na kaming muling mamuno.

Tandaan na ang mga nakaraang henerasyon ay ginapi ang pasismo at komunismo hindi lamang sa pamamagitan ng misel at mga tangke ngunit sa lakas ng mga alyansa at katatagan ng ating paninindigan.

Nainintindihan nila na ang kung kapangyarihan lamang ang gamit ay hindi tayo talagang mapagtatanggol, at hindi kailanman ito dapat gamitin upang gawin kung ano lamang ang gusto natin.

Datapwa't alam nilang ang ating Lakas ay lalong lumalakas sa paggamit nito sa wastong paraan; ang ating seguridad ay nanggagaling sa kawastuhan ng ating mga adhikain; sa pwersa ng ating ehemplo; sa paghihinay na nanggagaling sa pagpapakumbaba at pagpipigil.

Tayo ang tagapag-ingat nitong pamanang ito.

Gabay ng mga prinsipyong ito sa muli, mahaharap natin ang mga bagong banta na naghahangad ng mas mas mabigat na pagbabaka----mas matatag na kooperasyon and mas malalim na unawaan ng bawat bansa.

Magsisimula tayong umalis sa Iraq ng responsable at ibalik ang pagtatanggol nito sa sarili nilang taumbayan, at magpanday ng isang pinaghirapang kapayapaan sa Afghanistan.

Sa pakikipag-alyansa sa mga lumang kaibigan at mga dating kaaway, tayo'y magpupunyaging walang pagod para mabawasan ang bantang nukleyar; at labanan ang multo ng global warming.

Hindi tayo humihingi ng paumanhin sa ating pamumuhay na kinagawian o di kaya'y manghihina sa pagtatanggol nito, at para sa ibang may intensyong isulong ang kanilang mga adhikain sa gamit ng pananakot at pagpapatay ng mga sibilyan, sinasabe namin ngayon sa inyo na ang aming diwa ay mas malakas ngayon at hindi nyo ito mababali; hindi nyo kaming mapagpupunyagian, at dudurugin namin kayo.

Dahil alam namin na ang aming pagiging isang tagpi-tagping bansa ay pinanggagalingan ng aming lakas at hindi ng kahinaan.

Kami'y nasyon ng Kristyano at Muslim, Hudyo at Hindu---at ng mga Di-Naniniwala.

Kami'y hinuhubog ng bawat wika at kulturang galing sa iba't ibang bahagi ng mundo; at dahil natikman na namin ang mapait na baso ng gera sibil at segregasyon; at kami'y bumangong mas malakas at higit na nagkakaisa sa madilim na mga kabanatang ito; hindi namin mapigilang isiping ang mga lumang galit ay matutunaw balang-araw; na ang mga linya ng tribo ay unti-unitng maglalaho; na habang ang ating mundo'y lalong lumiliit; ang ating iisang pagkatao ay magpapakitang-mukha; at ang Amerika ay magiging kasama muli sa pagsulong ng bagong panahon ng kapayapaan.

Sa mga nasyong Muslim, naghahangad kami ng bagong landas pa-abante, base sa interes na nagtutugma at respetong magkatugma.

Sa mga lider naman sa mundo na gustong maghasik ng alitan o di kaya'y sisihin ang lahat ng kanilang prublema sa kanilang lipunan sa Kanluran-----isaisip ninyo na huhusgahan kayo ng inyong taumbayan hindi sa inyong mga nawasak kundi sa inyong mga nagawa.

Sa mga kumakapit sa poder sa pamamagitan ng korapsyon at panlilinlang at sa pagpigil sa mga boses na tumututol, alamin nyong nasa maling panig kayo ng kasaysayan; ngunit handa kaming kamayan kayo kung handa naman kayong buksan ang inyong mga matigas na kamao.

Sa mga taumbayan ng mahihirap na bansa; nangangako kaming tumulong upang mapalago ang inyong kabukiran at mapaagos ang malinis na tubig dito; upang pakainin ang mga nagugutom na katawan at punuan ang mga kumakalam na isipan.

At sa mga bansa namang tulad naming nakararangya, sinasabe naming di na tayo dapat maging bulag sa mga naghihirap sa labas ng ating mga bansa; o di kaya'y patuloy na umubos ng yamang kalikasan na walang pasubali sa epekto nito.

Dahil ang daigdig ay nagbago na; dapat din tayong magbago kasabay nito.

Habang tinitingnan natin ang landasin na haharapin natin, inaalala natin na may mapagkumbabang pasasalamat ang mga matatapang na Amerikano na sa mga oras na ito ay nagpapatrulya sa mga malalayong disyerto at mga liblib na kabundukan.

Meron silang mensahe sa ating lahat; katulad din ng mga bumagsak nating mga bayani na nahihimlay sa Arlington meron din silang binubulong sa atin ngayong panahon.

Ginagalang natin sila hindi lamang dahil sila'y tanod ng ating mga karapatan at kalayaan, ngunit dahil din sila'y kumakatawan sa diwa ng serbisyo, ang maluwag sa kaloobang pagtingin sa saysay ng isang bagay na mas malaki kesa sa kanilang mga sarili.

Pero, ngayong sandaling na ito, isang sandaling na magpapakita ng mukha ng henerasyong ito-----ito mismo ang diwa na dapat na pumasok sa ating lahat.

Kahit ano ang kaya at dapat gawin ng gubyerno, nasa kamay pa rin ng pananampalataya at determinasyon ng sambayanang Amerikano ang kinabukasan ng bansa.

Ito ang matulunging diwa na nagpapatuloy sa ating tahanan sa mga estranghero sa panahong gumuho ang mga dam, ang paglimot sa sarili ng mga manggagawang handang mabawasan ang kanilang sahod upang di mawalan ng trabaho ang kanilang mga kaibigan; itong diwang ito ang ilaw natin sa madidilim nating mga oras.

Ito ang katapangan ng ating mga bumberong umakyat sa hagdanang puno ng usok, katulad din ng kahandaan ng isang magulang na arugain ang kanyang anak, ito ang magtatakda sa ating tadhana.

Maaring bago ang ating mga pagsubok.

Maaring bago ang mga kagamitan natin upang harapin ang mga ito.

Ngunit ang mga paniniwala at mga pinahahalagahang ideya kung saan nakasalalay ang ating tagumpay--katapatan at kasipagan sa trabaho, katapangan at patas na labanan, pagtanggap sa iba at -----pagkamausisa, katapatan at pagkamakabayan-----ang mga bagay na ito ay luma.

Ngunit ang mga bagay na ito ay wasto.

Ito ang mga tahimik na pwersa ng progreso ng ating kasaysayan.

Kaya't ang hinihingi sa atin ngayon ay ang pagbalik sa mga katotohanang ito.

Ang hinihingi sa atin ngayon ay bagong panahon ng responsibildad---isang pagkilala sa parte ng bawat Amerikano, na meron tayong mga tungkulin sa ating mga sarile, sa ating bayan, at sa mundo, mga tungkuling hindi natin napipilitang tanggapin bagkus mga tungkulin masaya nating kukunin, matatag sa ating paniniwalang walang mas kalugod-lugod pa sa ating diwa, walang mas nagpapakilala ng ating karakter, na hihigit pa sa ating pagbibigay ng lahat para sa isang mahirap na gawain.

Ito ang presyo at pangako ng citizenship.

Ito ang pinanggagalingan ng ating tiwala sa sarili---ang kaalaman na ang Diyos ang tumatawag sa atin upang hubugin ang ating di-tiyak na tadhana.

Ito ang kahulugan ng ating kalayaan at ng ating pinaninindigan
----- kung bakit ang bawat lalaki't babae ng bawat lahi at relihiyon ay pwedeng magsama-sama upang magdiwang sa malawak na Mall na ito, at kung bakit ang isang anak ng isang ama na wala pang animnapung taon ang nakalipas ay maaring di silbihan sa isang lokal na restawran. Parehong anak na iyon na nakatayo sa harap ninyo ngayon upang gumawa ng isang marangal na panunumpa.

Kaya't halikayo't ipagdiwang ang araw na ito sa ating mga ala-ala, nang kung sino tayo at kung gaano kalayo na ang ating nalakbay.

Nuong taon ng kapanganakan ng Amerika, sa gitna ng malamig na panahon, isang maliit na grupo ng mga makabayan ang nagpapa-init sa maliit at namamatay na apoy ng kanilang kampo, sa pampang ng isang nagyeyelong ilog.

Ang Kapitolyo ay wala nang tanod.

Dumarating na ang kaaway.

Ang niyebe ay nababahiran pa ng dugo.

Nuong panahong ang kahihitnan ng rebolusyon ay nasa seryosong peligro, ang ama ng ating bayan ay nag-utos na basahin ang mga salitang ito sa hanay ng taumbayan:

"Hayaang malaman ng buong mundo sa hinaharap......na sa gitna ng taglamig, noong wala nang natitira kundi pag-asa at kabutihan.....na ang siyudad at ang bayan, ang sambayanan bagaman nagitla sa pagdating ng kaaway, ay sumulong upang harapin (ito)."

Amerika.

Sa harap ng panganib na nagbabanta sa ating lahat, sa taglamig ng ating paghihirap, tandaan natin ang mga salitang ito na panghabang panahon.

Kaaakbay ng pag-asa at kabutihan, muli tayong sumulong sa malamig na agos, at pagpunyagian ang mga bagyong maaaring dumating.

Hayaan nating masabi ng ating mga kaapu-apuhan na nuong panahong sinubukan tayo hindi tayo sumuko at hindi tayo tumigil sa mahirap na paglalakbay na ito, hindi tayo umatras at hindi tayo nagduda; at habang ang ating mga mata ay nakatingin sa kagiliran at kasama ng grasya ng Dyos sa ating lahat; ginamit nating muli ang dakilang regalo ng kalayaan at ipinasa natin ito ng ligtas para sa susunod na mga henerasyon.

Salamat.

Pagpalain kayo ng Dyos at pagpalain ng Dyos ang Estados Unidos ng Amerika.

END

The Gettysburg Address

The Gettysburg Address is not Abraham Lincoln's former residence.

It was the speech delivered by Abraham Lincoln, one of the US' most important Presidents after the battle in Gettysburg in which scores of Americans fighting each other perished. It is short and to the point so I quote it in its entirety here :

"Four score and seven years ago our fathers brought forth on this continent, a new nation, conceived in Liberty, and dedicated to the proposition that all men are created equal.

Now we are engaged in a great civil war, testing whether that nation, or any nation so conceived and so dedicated, can long endure. We are met on a great battle-field of that war. We have come to dedicate a portion of that field, as a final resting place for those who here gave their lives that that nation might live. It is altogether fitting and proper that we should do this.

But, in a larger sense, we can not dedicate -- we can not consecrate -- we can not hallow -- this ground. The brave men, living and dead, who struggled here, have consecrated it, far above our poor power to add or detract. The world will little note, nor long remember what we say here, but it can never forget what they did here. It is for us the living, rather, to be dedicated here to the unfinished work which they who fought here have thus far so nobly advanced. It is rather for us to be here dedicated to the great task remaining before us -- that from these honored dead we take increased devotion to that cause for which they gave the last full measure of devotion -- that we here highly resolve that these dead shall not have died in vain -- that this nation, under God, shall have a new birth of freedom -- and that government of the people, by the people, for the people, shall not perish from the earth."

(Source: Collected Works of Abraham Lincoln, edited by Roy P. Basler.)

It is such sheer irony that I, a Lincolnite since I was in Grade 1, made my trip to the Gettysburg National Cemetery after 3 long years here in the East Coast. Three years I wanted to go and never had the chance. The double irony was we only went there because it was close to Hanover where the Utz Potato Chip factory was situated.

I have been to the Antietam Battlefield 4 or 5 times. I went to Jamestown of Pocahontas and John Rolfe fame. I also went to Yorktown where the British finally gave up and surrendered to George Washington and his rugged army of patriots. Those were in Virginia 3 hours away from where we live. But I have never been to Gettysburg and its only less than 2 hours away.

Now you might ask yourself, whats this fascination with Lincoln from a first grader from Asia ? Why is this trip so important and momentous to me ? I am not an natural-born American and the famous speech happened centuries ago.

You see, I was born on February 12 and Lincoln was born on February 12. Not the same year of course nor the same century. Otherwise, this blog will be eerie. I heard of strange things ghosts do but blogging is not one of them.

My mother who was the daughter of my American grandmother told me that I was destined for greatness because I shared Abraham Lincoln's birthday. That's my dear mother, ladies and gentlemen, my original cheerleader. I had many cheerleaders in my life but she was the first and she was the most loyal.

In any case, that explained my fascination with anything Lincolnian. So there we were trying to find our way from our small "educational trip" at Utz. It turned out that Getty was just a few minutes away from Hanover but in a different county, Adam's county.

We went through this quaint little downtown rotunda and saw a nice Christmas tree and some old time shops brimming with Americana. One was even named Abe's Antique. But we weren't there to shop, at least not me. We went straight to the site.

I did not realize it was a cemetery at first because when I asked for directions, the fifty something year old American did not tell me that it was. I asked where I can find the exact spot where Lincoln made the address. He told me to just go straight until we hit Lincoln Avenue through the rotunda and then head left to the street leading to the cemetery.

But it was getting dark and so we ran through graves and tombstones and taking pictures of the place until we saw the monument of the center marking the site of the address. It was a four-sided monument with statues of men and women on each side in different poses which I did not have time to find out the meaning.

The speech itself in Lincoln's handwriting was recreated in bronze but it was not exactly readable. I wonder if Lincoln suffered from writer's cramp like me because it was really not very legible. Or it maybe because it was twilight already and I did not bring my reading glasses. The writer's cramp theory was more appealing to me because that is another thing in common potentially between me and the man.

So we took pictures of the monument and the other monument dedicated to the New York contingent that lost many soldiers there. The gate of the cemetery displayed the names of the States that fought on the Union side against the Confederates of the South.

We also took pictures of the graves of Unknown Soldiers who were buried there but where not identified, all 411 of them. There were no names or tombstones, just square pieces of concrete with numbers that looked liked the stone markings (mujon) that defined the boundaries of real estate back home.

Wreaths were laid in the tombstones that had names on them. Probably of the prominent residents of Pennsylvania. But that is just another hunch of mine, most of the time I'm right but I'll check it out.

Like I was saying it was a twilight hour and atmosphere was kind of eerie and it was a blustery winter late afternoon. The pictures we took were quite bone-chilling and in fact, I superimposed the monuments with the witchy trees there. Just check out the pics and you'll see what I mean.

Remember The Blair Witch project ? It was shot in the forests of Maryland. Pennsylvania is right on the border. I wasn't satisfied with the trip because the looming darkness ruined some of our shots.

But there's a good chance we will go back there. There's outlets stores in Gettysburg by the highway, we saw it on the way back home.

The Potato Trip

My younger brother loves Utz pretzels, it goes well with his beer he says.

I can only understand half of what he says because I do not drink beer.

But Utz does not ship their products to Asia. Not even the West Coast. Specially not their heavenly potato chips. If you like Lays, Utz potato chips is infinitely better. Its only available in some States in the East Coast. They are not available in the Midwest either except for Costco, Sam's Club and other wholesale stores. Its a quality issue.

Potato chips was an accidental invention. An Admiral dining in a Saratoga inn complained about his fried potatoes, saying that they were sliced too thick. The cook who was a Native American was offended and to take revenge she sliced the potatoes paper thin.

Instead of getting mad at the cook's culinary sarcasm, the official called the cook out to compliment her on the "invention". The story stuck in my mind because it was born in a sarcastic tone. Those chips were called "Saratoga chips" and then later simply "potato chips".

A couple from Hanover, Pennsylvania named Bill and Sally Utz decided to sell these kind of chips at the local farmer's market. They hand cooked the chips in their 2 storey home. Soon, they mechanized their production by purchasing a mechanical slicer and a deep fryer.

Don't ask me what they looked like and how they worked because I am no engineer and I am not interested in those details. I leave it to your imagination because most of my blog followers are intelligent. That's the reason there's very few of you. You are a "select few". My blogs are not for everyone.

Well anyway, the trip to the Utz Potato Chip factory in Landover, PA was part of our post-Christmas road trip. That was our destination after my wife and daughter's window shopping at the Rockvale and Tanger Outlet stores out in Lancaster.

Lancaster has the best Red Roof Inn and the most interesting Amish community in the East Coast. Its also very affordable to stay there and that's the primary reason we do that. Besides its picturesque countryside scenery is beckoning.

As I was saying, before I was rudely interrupted by my hyperactive verbiage, the potato chip factory wafted a delicious smell as soon as we got off our car. The Utz sign drew shrieks of delight from my 7 year old son. Utz Honey BBQ Potato Chips is his version of Snack Heaven.
So we proceeded to the factory like pilgrims to a shrine. Seeing the old slicer and fryer felt like I was being transported in time. Like a boy in a time machine, my buttons were pushed once again. I was trying to contain myself, in the container that was Me. We were like winners, winners of the Golden Ticket of that Chocolate Fact'ry.

Oh, I'm sorry, got carried away there.

Then we saw the chips in various flavors: there was Plain, Salt and Pepper, Honey Barbeque, Chesapeake Style and Crab. Along with countless other flavors I cannot recall right now. I apologize for not taking notes.

Then there were pretzels of different shapes and sizes in containers of different sizes and shapes.

We went inside the factory and I proceeded to take out the camera but then the sign said "NO CAMERAS ALLOWED". So I merrily put it back in my jacket.

Entering the viewing area which was about three stories from the factory floor, we were able to see the whole process of Utz. First, the potatoes were peeled, washed, sliced and fried by machine.

Then they went to big tables where women were in charge of sorting the bad and the nice ones. The bad were those that turned out too dark from the dehydration of the frying process. Potatoes were 80% water they say.

The equipment for determining which was a bad or good chip was very sophisticated at Utz. I do not recall what they call it, but we lay people call it women's eyes. The few bad chips went into potato jail. Without exception ! They have no lawyers.

After sorting the naughty from the nice, the chips went to a conveyor belt where they were distributed to different spicing areas. Like I said, Plain, Honey Barbeque and the other flavors. Then they were bagged by machines and then put in boxes by women who worked as fast as, well , whats the word ? Machines.

All the people working in this area are women. The warehouse where the boxes of chips were taken were manned by men. Except for a singular woman who held a clipboard and inspected the boxes for any sign of sabotage or plain error in counting. Take your pick, whichever you find more exciting.

So the men carried the boxes out from the processing area, stacked them up according to spice and size. Then loaded them in ten-wheeler trucks. They used vehicles running on electricity to do this in the Utz factory to maintain the sanitation. No fossil fuels in the area was used.

The whole experience was related by a Voice Over in each manufacturing process which you activated by pushing a button. Thats the reason I am able to relate these things to you with a certain degree of accuracy.

After that we were treated to free bags of potato chips Plain. There were vendo machines selling soda (soft drinks to us) for a $5 each ! Which explains the smile on the face of the guest officer when I was grabbing more than the required Take One please. Just kidding, the soda sold for the usual $1.25 a can and I just took one bag for each member of the family. Honest !

So thats my tale of the Utz factory tour. Now if you will excuse me I got checks in the mail I have to grab. I wonder where they are from ?